Hợp chất hữu cơ – Tổng hợp kiến thức cơ bản cần nắm rõ 

Hợp chất hữu cơ có thể tồn tại ở nhiều dạng khác nhau và môi trường khác nhau. Ngoài ra, loại hợp chất này còn có vai trò vô cùng quan trọng trong việc sinh trưởng và phát triển của cả hệ sinh thái. Nếu như bạn còn chưa nắm rõ về loại chất này, đừng bỏ qua những nội dung trong bài viết dưới đây.

Tìm hiểu khái niệm cơ bản về hợp chất hữu cơ

Hợp chất hữu cơ là một trong những dạng chất vô cùng dễ gặp trong môi trường. Nó là một hợp chất luôn có sự xuất hiện của nguyên tử cacbon ngoại trừ một số chất như cacbua, cacbonat, cacbon oxit, xyanua. Loại hợp chất này có vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống và ta có thể tìm thấy nó ở cả môi trường tự nhiên và môi trường nhân tạo.

Ngày nay, loại hợp chất này chúng ta có thể tìm thấy ở rất nhiều loại rau củ quả hay các loại thực phẩm, sản phẩm nhiên liệu trong các lĩnh vực khác nhau. Nó được ứng dụng một cách rộng rãi giúp cho ngành công nghiệp được phát triển hơn rất nhiều.

Hợp chất này được cấu tạo gồm thành phần nào?

Khái niệm của loại hợp chất này vô cùng dễ nhớ giúp cho con người ta có thể dễ dàng nhận biết và phân biệt. Tuy nhiên, liệu bạn đã tìm hiểu xem nó được cấu tạo bao gồm những thành phần hay đặc điểm gì hay chưa?

Mạch Cacbon – Thành phần chính trong hợp chất hữu cơ

Mạch Cacbon được coi là thành phần chính trong hợp chất này. Những nguyên tử Cacbon này trong một hợp chất này sẽ có khả năng liên kết trực tiếp với nhau để tạo thành một mạch Cacbon. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có 3 mạch cacbon chính: mạch không phân nhánh – mạch thẳng, mạch nhánh và mạch vòng.

Mạch Cacbon sẽ thường chỉ được tính bao gồm sự sắp xếp chỗ của các nguyên tử cacbon trong mạch đó. Khi ta nhìn vào cấu tạo của một mạch Cacbon, ta sẽ có thể nhận ra đây là loại mạch nào vì nó rất dễ nhận dạng.

Hóa trị và các liên kết giữa các nguyên tử hợp chất hữu cơ

Hóa trị và các liên kết giữa các nguyên tử cũng là một trong những đặc điểm quan trọng của cấu tạo hợp chất này. Đầu tiên nhắc về hóa trị, trong các hợp chất này, nguyên tử Cacbon luôn được xét với hóa trị IV, nguyên tử Hiđro có hóa trị I và nguyên tử Oxi sẽ có hóa trị II. Đây là một trong những điều mà chúng ta bắt buộc phải lưu ý để viết công thức hóa học của các hợp chất này chính xác nhất.

Ngoài ra, theo quy tắc hóa trị của loại hợp chất này, số liên kết của các nguyên tố sẽ luôn bằng với số hóa trị của nguyên tố đó. Chính vì thế nên hợp chất này luôn phải tạo đủ 4 liên kết với các nguyên tố khác hoặc với chính nguyên tử Cacbon. Nguyên tử Hidro sẽ tạo 1 liên kết với nguyên tố khác, nguyên tử Oxi cũng tạo 2 liên kết và có thể sẽ bao gồm 2 liên kết đơn hoặc 1 liên kết đôi tùy vào tên chất mình xác định.

Để biểu hiện được sự liên kết của các nguyên tử trong hợp chất, người ta sử dụng dấu gạch nối nằm ở giữa 2 nguyên tử đó. Có tổng cộng 3 loại liên kết chính nằm trong hóa học hữu cơ đã được nghiên cứu ra đó là liên kết đơn, đôi và liên kết ba.

Trật tự giữa các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ

Mỗi hợp chất hữu cơ đều sẽ có riêng một trật tự liên kết xác định giữa các nguyên tử nằm trong phân tử đó. Nếu như chúng ta thay đổi trật tự này trong một phân tử nhất định , ta sẽ có thể tạo ra những hợp chất khác.

Nếu như bạn đang không biết phân biệt các hợp chất này như thế nào cho chuẩn xác, đây sẽ chính là một phương pháp mà bạn không nên bỏ qua. Hãy nhìn cấu tạo giữa các nguyên tử và trật tự của nó để nhận biết tên các hợp chất đó.

Cách phân loại chính xác hợp chất hữu cơ

Các hợp chất dạng hữu cơ thường sẽ được chia làm hai loại chính đó là hidrocacbon và dẫn xuất của hidrocacbon. Mỗi loại sẽ có những đặc điểm khác nhau, hãy cùng tìm hiểu về những loại hợp chất này nhé.

Hiđrocacbon – Loại chính trong hợp chất này

Hợp chất Hidrocacbon là một trong những loại chính trong các hợp chất dạng hữu cơ, cấu tạo của nó chỉ bao gồm nguyên tố Cacbon và Hidro. Hidrocacbon sẽ được phân chia thành 3 loại chính đó là:

• Hidrocacbon no: loại hợp chất mà trong phân tử sẽ chỉ bao gồm liên kết đơn, nó bao gồm 2 loại chính đó là cycloankan và ankan.
• Hidrocacbon không no: khác với hợp chất hidrocacbon no, loại này trong phân tử sẽ chứa các liên kết bội, tức là có từ hai liên kết trở lên. Nó thường có dạng mạch thẳng hoặc phân nhánh.
• Hidrocacbon thơm: loại hợp chất sẽ có vòng benzen nằm trong cấu tạo của phân tử, đây là dạng hợp chất thường xuyên được lựa chọn để sử dụng trong công nghiệp hóa học.

Dẫn xuất của hidrocacbon

Dẫn xuất của hidrocacbon sẽ được mọi người hiểu là các hợp chất khác có bao gồm các nguyên tố thay thế vị trí của nguyên tử Hidro. Các nguyên tố sẽ thường được lựa chọn để thay thế có thể kể đến như Oxi, Nito hoặc các Halogen. Một số dẫn xuất của Hidrocacbon vô cùng phổ biến bao gồm ete, amin, andehit, polime,…

Chúng ta bắt buộc phải nắm bắt được công thức cấu tạo của từng hợp chất hữu cơ để có thể phân biệt chúng một cách dễ dàng. Đặc biệt về dẫn xuất của Hidrocacbon, bạn sẽ cần tìm hiểu khá nhiều về các cấu tạo của các loại hợp chất này.

Một số hợp chất hữu cơ thường gặp là gì?

Có rất nhiều loại hợp chất này trong môi trường xung quanh bạn, chính vì thế nên bạn có thể tìm thấy dễ dàng. Vậy đâu là những hợp chất phổ biến nhất hiện nay mà bạn có thể tìm hiểu?

• Metan: một loại khí thường xuyên được mọi người lựa chọn để nhằm mục đích sưởi ấm vào những ngày trời lạnh giá hoặc có thể dùng để nấu ăn mỗi ngày, nó có công thức hóa học là CH4.
• Rượu Etylic: Nếu như bạn là một người thường xuyên tham gia vào các bữa tiệc và có sự xuất hiện của rượu, đây cũng chính là một hợp chất dạng hữu cơ có có công thức hóa học là C2H5OH.
• Đường Saccarozơ: đường là một loại gia vị không thể thiếu trong sinh hoạt của mỗi người hàng ngày, nó thường có công thức hóa học là C12H22O11.

Ngoài ra trong cuộc sống xung quanh chúng ta còn rất nhiều loại chứa hợp chất này. Chúng thường được sử dụng để sản xuất dệt vải, nấu ăn hoặc có thể xuất hiện trong công nghiệp ngành dầu mỏ, khoáng chất.Hợp chất này có tính chất vật lý và hóa học thế nào?

Tính chất vật lý và hóa học về hợp chất này

Loại hợp chất này cũng có những tính chất vật lý và hóa học riêng biệt và nổi bật. Nếu như bạn đã tìm hiểu về loại hợp chất này sẽ không được bỏ qua những thông tin liên quan về các tính chất của chúng, vậy nó bao gồm những tính chất như thế nào?

Tính chất vật lý nổi bật của hợp chất hữu cơ

Về tính chất vật lý, hợp chất dạng hữu cơ cũng có những tính chất vật lý khá phổ biến và cũng dễ dàng để nhận biết. Trong cuộc sống sẽ có rất nhiều lúc bạn cần phải sử dụng đến loại hợp chất này nên hãy cố gắng để ý về những tính chất vật lý của nó:

• Các loại hợp chất này thường rất dễ bay hơi khi gặp nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy thấp, chính vì thế nên bạn sẽ cần phải thực sự lưu ý để bảo quản những hợp chất này ở môi trường phù hợp.
• Hầu hết các loại trong nhóm hợp chất này sẽ tan nhiều trong dung môi hữu cơ nhưng lại rất ít khi tan trong nước.

Tính chất hóa học nổi bật của hợp chất hữu cơ là gì?

Ngoài tính chất vật lý, chúng ta cũng cần phải nắm bắt được về tính chất hóa học, đây là một trong những thông tin vô cùng quan trọng. Nhờ vào những tính chất này mà mọi người có thể bảo quản chúng một cách tốt nhất trong môi trường phù hợp.

• Các hợp chất này thường dễ cháy và khá kém bền với nhiệt.
• Các phản ứng hóa học đối với hợp chất này thường xảy ra rất chậm và sẽ không đi theo một hướng nhất định.

Hợp chất hữu cơ được áp dụng trong đời sống

Hiện nay trong đời sống đã có rất nhiều áp dụng thành công hợp chất dạng hữu cơ để giúp xã hội phát triển hơn. Đây là một loại hợp chất vô cùng quan trọng, vậy liệu bạn đã biết đến những ứng dụng trong đời sống của chúng chưa?

• Sử dụng làm khí: Các loại hợp chất này thường được hóa lỏng để bơm vào bình ga hoặc đường dẫn khí để phục vụ cho việc nấu ăn hàng ngày hoặc sưởi ấm vào những ngày lạnh, nó thường xuất hiện trong các máy sưởi tại các công xưởng, nhà máy.
• Sử dụng làm xăng: một trong những loại nhiên liệu vô cùng quen thuộc với chúng ta hàng ngày, nó giúp cho phương tiện có thể di chuyển trên đường dễ dàng.
• Sử dụng để làm dầu hỏa, dầu diezen: 2 loại nhiên liệu thường được sử dụng đối với những loại phương tiện lớn. Để có thể trở thành 2 loại sản phẩm này, các hợp chất phải trải qua quá trình chưng cất với áp suất cực cao
• Dầu hỏa và dầu điêzen: đây là nhiên liệu cho phương tiện giao thông vận tải lớn được tinh chế qua quá trình chưng cất áp suất cao. Một số loại phương tiện sử dụng loại này đó là xe hỏa và tàu điện.
• Một số loại ứng dụng khác của loại hợp chất này: sử dụng để sản xuất các chất hữu cơ phục vụ cho ngành nông nghiệp, chế biến nhựa và cao su với số lượng lớn. Ngoài ra, nó còn được ứng dụng để chế tạo nên các sản phẩm mỹ phẩm hoặc làm nến.

Kết luận

Trên đây là một số thông tin liên quan đến hợp chất hữu cơ mà bạn cần phải nắm bắt rõ. Đây là một nhóm hợp chất có rất nhiều ứng dụng tốt trong đời sống của con người. Mong rằng những nội dung mà bài viết chia sẻ sẽ giúp bạn có được cái nhìn tổng quan hơn về loại hợp chất này.